PPE czy PPK – na co powinien zwrócić uwagę pracodawca?

Trwają prace nad pracowniczymi planami kapitałowymi, wiele środowisk przedstawiło swoje opinie w fazie konsultacji społecznych, a w  całym kształcie przyszłej reformy emerytalnej mamy coraz mniej niewiadomych.

Patrząc na treść art. 14 ust. 1 projektu ustawy kluczowym pytaniem pozostaje wybór pomiędzy formą realizacji reformy emerytalnej ze strony pracodawcy bowiem projekt zakłada, iż obowiązek wdrożenia PPK nie dotyczy pracodawców, którzy odprowadzają składki podstawowe do PPE na poziomie co najmniej 3,5% wysokości wynagrodzenia.

Niewątpliwie inaczej na wskazany problem spojrzą pracodawcy, inaczej pracownicy. Każdorazowo wymaga on również konkretnej analizy przypadku w oparciu o parametry danej firmy. Warto jednak już teraz zwrócić uwagę na najważniejsze różnice między PPE i PPK, które stają się istotne dla pracodawcy.

Podstawowe różnice występujące między obiema formami:

Jak wygląda różnica w PPE/PPK od strony obowiązków administracyjnych, które związane są z prowadzeniem programów.

Obowiązki administracyjne związane z funkcjonowaniem PPE:

• Art. 11 ustawy – Zawarcie umowy zakładowej albo umowy międzyzakładowej z reprezentacją pracowników, a następnie zawarcie umowy z instytucją finansową,
• Art. 18 ust. 4 ustawy – Przyjmowanie deklaracji o przystąpieniu do programu oraz pisemne potwierdzenie uczestnikowi jej przyjęcia,
• Art. 20 ustawy – Przyjmowanie pisemnych oświadczeń woli uczestnika dotyczących programu oraz informacji o zmianie danych i adresu korespondencyjnego – również po ustaniu zatrudnienia,
• Art. 22 ust. 1 ustawy – Informowanie uczestnika o warunkach funkcjonowania programu – w sposób zwyczajowo przyjęty,
• Art. 22 ust. 6 ustawy – Przekazać uczestnikowi pisemną informacje o warunkach wypłaty środków – w pierwszym kwartale roku , w którym uczestnik ukończy 60 lat; w ciągu 30 dni od ustania stosunku pracy z powodu uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych.

Obowiązki administracyjne związane z funkcjonowaniem PPK:

• Art. 14 projektu – Konieczność zawarcia umowy o prowadzenie PPK w trybie konsultacji ze związkami zawodowymi,
• Art. 22 ust. 4 projektu – Przekazanie uczestnikowi rocznej informacji o wysokości zgromadzonych środków,
• Art. 23 ust. 2 projektu – Przyjmowanie od uczestników PPK pisemnej deklaracji o rezygnacji uczestnika PPK z odprowadzania,
• Art. 26 ust. 3 – Przyjmowanie wniosków od uczestników PPK dotyczących zmiany wysokości odprowadzanych składek,
• Art. 39 projektu – Przyjmowanie wniosków dotyczących konwersji jednostek do innego funduszu lub innego funduszu zdefiniowanej,
• Art. 4 ust. 1 i 2 projektu – Przyjmowanie oświadczeń woli i informacji o zmianie danych identyfikujących uczestnika – w związku z redakcją art. 4 ust. 1 i 2 projektu ustawy – również po ustaniu zatrudnienia,
• Art. 22 ust. 3 projektu – Przekazać uczestnikowi pisemną informacje o warunkach wypłaty środków – w pierwszym kwartale roku , w którym uczestnik ukończy 60 lat;
• Art. 23 ust.5 projektu – Co dwa lata (do ostatniego lutego) poinformować uczestnika o ponownym odprowadzaniu składek, pomimo wcześniejszej rezygnacji z odprowadzania składek,
• Art. 23 ust. 6 projektu – Co dwa lata (od 1 kwietnia) podmiot zatrudniający ponownie odprowadza składki za uczestnika, który dwa lata wcześniej złożył deklaracje o rezygnacji z odprowadzania składek,
• Art. 28 ust. 1 projektu – Obowiązek obliczenia, pobrania od uczestnika i odprowadzenia składek finansowanych przez uczestnika,
• Należy zwrócić uwagę na art. 96 – 98 projektu ustawy – Przepisy karne dotyczące nie dopełnienia obowiązków lub naruszenia przepisów ustawy.

Dokonując wyboru pomiędzy PPE, a PPK pracodawca powinien w szczególności zwrócić uwagę na:

1. Liczebność grupy, w przypadku dużych firm PPE z uwagi na możliwość zaoferowania tylko 1/3 pracowników spowoduje wymierną redukcje wysokości finansowanych przez podmiot zatrudniający składek. Oczywiście wiele zależy od ilości przystępujących, ale to zarówno w PPE jak i PPK jest trudne do oszacowania.
2. PPE może stanowić interesujący element motywacyjny dla kluczowych pracowników. W przeciwieństwie bowiem do PPK, biorąc pod uwagę możliwości oparcia się o kryteria kwalifikacyjne pracodawca może zaoferować PPE wybranej grupie pracowników.
3. Ilości obowiązków administracyjnych nakładanych na pracodawcę – szeroko omawiane przez Pracodawców RP w stanowisku wobec projektu ustawy o PPK. Patrząc obecnie na ilość obowiązków związanych z wdrożeniem i funkcjonowaniem PPK oraz częstotliwością ich realizacji pojawiają się obawy, iż w firmie powinny wręcz powstać odrębne etaty zajmujące się tą kwestią.
4. Struktury wiekowej w danej firmie. Jeśli w danym zakładzie pracy mamy większość pracowników w wieku powyżej 55. Roku życia to musimy mieć świadomość, że ich uczestnictwo w PPK jest dobrowolne, a zatem koszty, które obciążają nas jako pracodawcę mogą być niższe.
5. Możliwości podziału środków inwestowanych w PPE na część ochroną i inwestycyjną w przypadku wdrożenie PPE opartego o umowę grupowego ubezpieczenia na życie. W takim przypadku pracodawca może opierając się o realizacje obowiązków wynikających z wdrożenie reformy emerytalnej równocześnie zabezpieczyć ewentualne roszczenia wynikające z odprawy pośmiertnej.

Z punktu widzenia pracodawcy należy zatem dokonać odpowiedniego przeliczenia kosztów, które musiałaby być poniesione na PPE vs PPK, a także dokładnie przeanalizować jak wygląda kwestia odnosząca się do aspektów administracyjnych.

W pierwszy aspekcie można posłużyć się prostym przykładem:

1. Firma A zatrudniając 600 osób ze stażem powyżej 3 miesięcy z wynagrodzeniem na poziomie 4000 zł musiałaby na PPK zaangażować środki na poziomie min. 36 000 zł (przy założeniu, że wszyscy przystąpią do PPK).
2. Firma A zatrudniając 600 osób ze stażem powyżej 3 miesięcy z wynagrodzeniem na poziomie 4000 zł chcąc zrealizować obowiązek ustawowy opierając się o PPE może zaoferować przystąpienie do PPE grupie powyżej 1/3 pracowników czyli przyjmując, że jest to 201 pracowników firma musiałaby przeznaczyć na PPE środki na poziomie min. 28 140 zł.

Niewątpliwie problemem przed, którym stanie pracodawca A będą obowiązki administracyjne, które pojawia się co roku oraz obowiązki, które działania związane z występującym co dwa lata procesem wypisu i automatycznego ponownego wpisu do PPK.

Jak widać zatem w określonych sytuacjach PPE będzie korzystniejszym wyborem z punktu widzenia pracodawcy. Należy jednak spojrzeć jeszcze na drugą stronę tzn. pracowników i o tym właśnie w kolejnym wpisie.